Shaykh Sulaymān ar-Ruḥaylī zei het volgende bij het verduidelijken van de uitspraak: “Degene die de innoveerder niet tot innoveerder bestempelt is zelf een innoveerder.”:

Is de innovatie van deze innoveerder bevestigd? Of heb jij bepaald dat hij een innoveerder is? Wanneer het vastgesteld is dat hij (daadwerkelijk) een innoveerder is, maak dit dan duidelijk aan degenen die hem niet tot innoveerder verklaren. Vervolgens wordt er gekeken, wanneer hij weigert en toch met deze innoveerder wil zijn, dan is hij met hem (d.w.z. hij krijgt dan dezelfde regelgeving).

Wat betreft deze onrecht en laster waarbij de (gehele) umma één persoon dient te volgen die ijtihād verricht in zijn tabdīʿ op iemand, dit is niet toegestaan! Wanneer je ijtihād verricht en een persoon tot innoveerder verklaart ter bescherming van de sunna dan zeggen we: Moge Allah jou belonen. Maar er mag niet gezegd worden: “Degene die deze persoon niet tot innoveerder verklaart is zelf een innoveerder.” Vervolgens worden geleerden tot innoveerder verklaard omdat zij deze persoon niet tot innoveerder verklaren die door een edele geleerde tot innoveerder is verklaart!?

Deze zaak kent twee situaties:

De eerste situatie: Dat een persoon iemands innovatie kent en hem dan toch niet tot innoveerder bestempelt terwijl er geen belemmering is om dit te doen. Zo`n persoon daar kunnen we over zeggen: “Degene die de innoveerder niet tot innoveerder bestempelt is zelf een innoveerder.”

De tweede situatie: Dat een persoon iemands fout kent. En het kan zijn dat hij deze fout als innovatie ziet maar hem niet tot innoveerder verklaart. Omdat er belemmeringen zijn die hem ervan weerhouden om hem specifiek tot innoveerder te bestempelen. En op hetzelfde moment zijn er andere geleerden die deze belemmering niet zien. Niemand treft dan blaam en men zegt dan niet extremisten of versmelters! Integendeel, allen verrichten ijtihād in het verwezenlijken van het islamitisch oordeel aan de hand van de islamitische fundamenten.

Wanneer de geleerden van inzicht geschillen en sommigen van hen zeggen: “Dit is een innovatie” en anderen zeggen: “Dit is een fout maar geen innovatie” terwijl zij allen een correct fundament hebben, dan mogen we degene die tabdīʿ verricht niet misprijzen en zo ook niet degene die geen tabdīʿ verricht. Zolang dit onderbouwd is met bewijzen en de islamitische vastgestelde fundamenten. In dit geval zijn zij gaan geschillen in hun begrip. Wij mogen onze tongen dan niet loslaten op hen zoals sommige gestoorden doen door het openen van fora en sociale media en sommige geleerden lasteren. Zij beschimpen hen met uitspraken zoals: “De extremisten, de misprijzers, etc.” Dit is gekheid!

Niemand is verplicht om een bepaald persoon (geleerde) in al hetgeen hij zegt te volgen. Soms zeggen wij dat zij fout zijn in bepaalde dingen die zij zeggen en wij geloven niet wat zij zeggen. Maar bij Allah zij zijn geleerden die opkomen voor de religie van Allah (عز وجل).

Zo ook het tegenovergestelde. Sommige broeders zeggen tegen mij: “Waarom verricht u geen tabdīʿ op die persoon zoals die en die persoon dat doet?” SubḥānAllah! Wanneer je kennis wenst zeg dan tegen mij: “Waarom verricht u geen tabdīʿ op die persoon? Waarom is die persoon geen mubtadīʿ?” Dan zal ik je vertellen waarom (als ik hem daadwerkelijk niet als innoveerder zie).

En vele van de mensen waar ik over word gevraagd waarom ik geen tabdīʿ op hen verricht die ken ik niet eens. Met andere woorden ik heb geen mening over hen.

O broeders, deze kwestie vergt rechtvaardigheid. En rechtvaardigheid (ʿadl) is moeilijk! Er zal niemand meer met je overblijven (wanneer je rechtvaardigheid toepast). Omdat je niet zomaar met iemand mee gaat.

Wij dienen op te komen voor iedereen van Ahlus-Sunna door middel van de sunna. Wij dienen niemand aan te vallen of te liegen of aankomen met verzinsels. Wij beschermen Ahlus-Sunna en komen op voor de waarheid naar gelang onze kennis. En claim niet dat jouw kennis verplicht gevolgd dient te worden!

O broeders, kom op voor de geleerden van de sunna en ken hun eer. En zorg ervoor dat geen enkel persoon een bewijs op zichzelf is. Wees gewaarschuwd voor de nieuwe innovatie die zegt: “Er is ijmāʿ (overeenkomst) onder vier of drie (geleerden).” Bij Allah dit is geen ijmāʿ! Noch is het verplicht om dit te volgen!

…De Shaykh gaat verder en zegt verderop in de audio:

Een geleerde hoeft niet verplicht correct te zijn. Hij kan correct of fout zitten. In beide situaties wordt hij beloond.

Maar het is aan een moslim om de waarheid te volgen. Wanneer de waarheid onduidelijk voor hem is dan dient hij dit te vragen aan een geleerde die zich buiten de situatie bevindt. Met andere woorden: Wanneer ik en een ander edele geleerde geschillen over het oordeel over een bepaald persoon en je hebt van ons beiden gehoord (dan zijn er 3 situaties):

  1. Het is duidelijk geworden dat zijn woorden beter zijn dan de mijne (niet uit emotie of fanatisme maar omdat zijn argumenten beter zijn dan de mijne), neem dan zijn woorden aan.
  2. Je hebt ondervonden dat mijn woorden beter zijn, neem dan mijn woorden aan.
  3. Het is onduidelijk, ga dan naar een geleerde die erbuiten staat.

Want sommige van onze broeders (moge Allah hen leiden) verplichten anderen (wanneer twee geleerden geschillen) om naar de geleerde te gaan die aan hun kant staat! Zij zeggen: “Wij accepteren alleen dat je naar die geleerde gaat.” Dit is geen arbitrage maar ilzām (het verplichten van mensen).

Kom samen overeen om een geleerde te bezoeken die erbuiten staat. Zeg dan: “O shaykh wij geschillen over een persoon.” Maar noem geen namen. “Onze broeder zegt dat hij een innoveerder is vanwege dit en dit en ik zeg dat hij geen innoveerder is vanwege dit en dit. Heeft u extra informatie in deze zaak die ons van profijt kan zijn buiten hetgeen we al vermeld hebben, zodat we van u kunnen profiteren?” Op deze manier dient men dit aan te pakken.

…De Shaykh gaat verder en sluit af met een duʿāʾ.

Bron: Les 5 uit Sharḥ manẓuma manhaj al-ḥaq fīl ʿaqida wal akhlāq van Shaykh ʿAbdur-Raḥmān b. Nāṣir as-Saʿdī, vanaf minuut 1:30:20. Beluister de audio hieronder
Vertaling: Yūsuf Abū Ṣafiyya (09/2016 lichtjes ingekort).
Publicatie: www.ahloelhadieth.nl